Mụn trứng cá và phương pháp điều trị

Mụn trứng cá là một tình trạng viêm da gây mụn ở trên mặt, vai, lưng, cổ, ngực và cánh tay trên. Mụn không gây nguy hiểm về sức khỏe nhưng là nỗi lo về thẩm mỹ và mất tự tin cho mọi người. Để kiểm soát về tình trạng mụn cần những hiểu biết về nguyên nhân, cơ chế gây mụn trên da.

Nguyên nhân gây mụn

Có rất nhiều loại mụn khác nhau như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn viêm, u nang… Đây là các dạng mụn phổ biến và thường xuất hiện ở độ tuổi dậy thì khi tuyến bã nhờn bị kích hoạt. Tuy nhiên, mụn vẫn xuất hiện ở những người trưởng thành do các yếu tố bên trong và bên ngoài kích thích quá trình hình thành mụn trên da.

Nó thường xảy ra ở tuổi dậy thì, khi tuyến bã nhờn kích hoạt, nhưng nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Nó không nguy hiểm, nhưng nó có thể để lại sẹo da.

Các tuyến sản xuất dầu bị kích thích bởi nội tiết tố nam được sản xuất bởi tuyến thượng thận ở cả nam và nữ. Cụ thể là, trong cơ thể con người có hai loại hormone: Androgen (nội tiết tố nam) và Estrogen (nội tiết tố nữ). Khi rơi vào trạng mất cân bằng, Androgen tăng mạnh trong khi Estrogen giảm sút, khơi mào cho quá trình hình thành mụn.

Ở tuổi dậy thì androgen tăng cao ở cả nam và nữ kích thích tuyến dầu hoạt động mạnh mẽ và sinh ra bã nhờn và dễ bị mụn. Ngoài độ tuổi dậy thì, những người bị mụn trứng cá trưởng thành phần lớn là phụ nữ. Phụ nữ có nhiều thay đổi nội tiết tố hàng tháng và trong nhiều giai đoạn như trước thời kỳ kinh nguyệt, mang thai, tiền mãn kinh sẽ thường đối mặt với mụn cũng do thay đổi hoocmone trong cơ thể..

Điều trị mụn trứng cá theo các cấp độ

Mụn trứng cá là một bệnh ngoài da liên quan đến các tuyến dầu ở trong các nang lông. Có đến  3 trong mỗi 4 người bị mụn trong độ tuổi từ 11 đến 30 tuổi. Mụn không nguy hiểm, nhưng nó có thể để lại sẹo da. Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và dai dẳng của nó.

Mụn trứng cá nhẹ

Mụn trứng cá nhẹ có thể được điều trị bằng thuốc không kê đơn (thuộc nhóm thành phần OTC), chẳng hạn như gel, kem và kem dưỡng da dùng để thoa lên da.

Kem và kem dưỡng da tốt nhất cho da nhạy cảm. Gel có chứa chất khử trùng làm khô da và tốt hơn cho da dầu.

Các biện pháp trị mụn OTC có thể chứa các hoạt chất sau:

Resorcinol: giúp phá vỡ mụn đầu đen và mụn đầu trắng

Benzoyl peroxide: giết chết vi khuẩn, đẩy nhanh quá trình tái tạo da và làm chậm quá trình sản xuất bã nhờn

Salicylic acid: hỗ trợ phá vỡ mụn đầu đen và mụn đầu trắng và giúp giảm viêm và sưng

Lưu huỳnh: chưa có nghiên cứu chính xác cách thức hoạt động của nó

Retin-A: giúp nới lỏng các nang lông thông qua tái tạo tế bào

Axit Azelaic: tăng cường hoạt động của các tế bào, ngăn chặn sự hoạt động của bã nhờn và làm giảm sự phát triển của vi khuẩn. Có kem trị mụn trứng cá, nhưng các hình thức khác được sử dụng cho bệnh hồng ban.

Lưu ý khi sử dụng các loại thuốc thoa nên bắt đầu ở những vùng da nhỏ để thử phản ứng về độ gây kích ứng da, đỏ hoặc rát khi sử dụng lần đầu.

Những tác dụng phụ thường giảm dần sau khi tiếp tục sử dụng. Nếu không thấy giảm thì cần đi khám bác sĩ da liễu.

Điều trị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng

Một chuyên gia về da, hoặc bác sĩ da liễu, có thể điều trị các trường hợp nghiêm trọng hơn.

Họ có thể kê toa một loại gel hoặc kem tương tự như thuốc OTC nhưng mạnh hơn, hoặc kháng sinh uống hoặc bôi.

Corticosteroid tiêm:Nếu những dải mụn bị viêm nặng, nó có thể gây vỡ. Điều này có thể dẫn đến sẹo. Một chuyên gia có thể điều trị u nang bị viêm bằng cách tiêm corticosteroid pha loãng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa sẹo, giảm viêm và tăng tốc độ chữa lành. Các u nang sẽ bị phá vỡ trong vòng một vài ngày.

Kháng sinh đường uống:Kháng sinh đường uống có thể được kê đơn đến 6 tháng đối với bệnh nhân bị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng. Mục đích là nhằm hạ số lượng của các vi khuẩn P. Acnes. Liều lượng sẽ bắt đầu cao và giảm dần khi mụn trứng cá giảm đi. Tuy nhiên, P. acnes có thể trở nên kháng thuốc kháng sinh và cần một loại kháng sinh khác. Mụn trứng cá có nhiều khả năng trở nên kháng thuốc tại chỗ hơn là kháng sinh đường uống.

Thuốc tránh thai:Thuốc tránh thai đường uống có thể giúp kiểm soát mụn trứng cá ở phụ nữ bằng cách ức chế sự hoạt động quá mức của nội tiết. Chúng thường được sử dụng như phương pháp điều trị mụn trứng cá lâu dài. Tuy nhiên phương pháp này gây ra những tác dụng phụ khác và nên kiểm tra với bác sĩ phụ khoa trước.

Thuốc kháng sinh tại chỗ:Thuốc kháng khuẩn tại chỗ cũng nhằm mục đích giảm P. acnes ở những bệnh nhân bị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng. Ví dụ là clindamycin và natri sulfacetamide.

Retinoid tại chỗ: Retinoids tại chỗ là một dẫn xuất của vitamin A. Chúng làm thông thoáng lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn đầu trắng và mụn đầu đen phát triển.

Isotretinoin:Đây là một retinoid mạnh sử dụng để uống khi điều trị mụn trứng cá nặng khi mụn trứng cá nặng không đáp ứng với các loại thuốc và phương pháp điều trị khác. Isotretinoin là một loại thuốc được kiểm soát chặt chẽ với các tác dụng phụ nghiêm trọng. Bệnh nhân phải ký một mẫu đơn đồng ý để nói rằng họ hiểu các rủi ro. Các tác dụng phụ bao gồm da khô, môi khô, chảy máu cam, gây bất thường thai nhi nếu được sử dụng trong thai kỳ và thay đổi tâm trạng. Bệnh nhân dùng isotretinoin phải tránh bổ sung vitamin A, vì những chất này có thể dẫn đến độc tính vitamin A.

Mẹo nhận biết mụn trứng cá

Mụn trứng cá mụn khác nhau về kích thước, màu sắc và mức độ đau.

Mụn đầu trắng: Mụn đốm nhỏ có màu trắng nằm dưới da.

Mụn đầu đen: Rõ ràng, chúng có màu đen và xuất hiện trên bề mặt da.

Mụn sần: Các mụn nhỏ, thường có màu hồng, có thể nhìn thấy trên bề mặt da.

Mụn mủ: Nhìn rõ trên bề mặt da. Chúng có màu đỏ ở gốc và có mủ trắng ở đầu.

Mụn u: Hiển thị rõ ràng trên bề mặt da. Chúng là những nốt mụn lớn, rắn chắc, đau đớn và chìm sâu vào da.

U nang: Nhìn rõ trên bề mặt da gây đau đớn và đầy ổ mủ. U nang có thể gây ra sẹo.

Mẹo phòng ngừa và kiểm soát

Dưới đây là một số lời khuyên để chăm sóc da bị mụn trứng cá.

– Tẩy trang trước khi ngủ. Rửa mặt không quá hai lần mỗi ngày bằng nước ấm và xà phòng nhẹ đặc biệt dành cho mụn trứng cá. Không chà xát da vì điều này có thể đẩy nhiễm trùng xuống sâu hơn, gây ra nhiều tắc nghẽn, sưng và đỏ.

– Tránh chạm vào mặt.

– Giữ điện thoại cách xa mặt khi nói chuyện, vì nó có khả năng chứa bã nhờn và vi khuẩn.

– Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi thoa kem, kem hoặc trang điểm.

– Nếu mụn ở lưng, vai hoặc ngực, hãy thử mặc quần áo rộng để da được thoáng. Tránh quần áo chật, chẳng hạn như băng đô, mũ và khăn quàng cổ, hoặc giặt chúng thường xuyên nếu sử dụng.

– Chọn trang điểm cho da nhạy cảm và làn da mụn và tránh các sản phẩm gốc dầu.

– Sử dụng máy cạo râu điện hoặc dao cạo an toàn sắc khi cạo râu. Làm mềm da và râu bằng nước ấm trước khi thoa kem cạo râu.

– Giữ tóc sạch, vì nó thu thập bã nhờn. Tránh các sản phẩm dành cho tóc nhờn, chẳng hạn như những sản phẩm có chứa bơ ca cao.

– Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều, vì nó có thể khiến da sản xuất nhiều bã nhờn hơn. Một số loại thuốc trị mụn làm tăng nguy cơ nhiễm UV.

– Tránh lo lắng và căng thẳng, vì nó có thể làm tăng sản xuất cortisol và adrenaline, làm trầm trọng thêm mụn trứng cá.

– Cố gắng giữ nhiệt độ cơ thể mát và khô để tránh đổ mồ hôi.

Mụn trứng cá là một vấn đề phổ biến. Nó có thể gây ra sự bối rối nghiêm trọng, nhưng điều trị đã mang hiệu quả trong nhiều trường hợp.